Ο Λιονέλ Μέσι, «ένας απλός άνθρωπος» στην «κορυφή του κόσμου». Το παιδί όλων των Αργεντινών. Κι ίσως πιο πολύ των ξενιτεμένων. Αυτών που ακολούθησαν, με έναν τρόπο, το δικό του ταξίδι του.
Όσοι δηλαδή μετανάστευσαν από την πατρίδα στην Ισπανία, στη Βαρκελώνη, και παρακολουθούσαν την εξέλιξή του στην περίφημη «Masia» της Μπαρτσελόνα. Για όλους αυτούς ο Μέσι ήταν το κοινό σημείο αναφοράς. Όσο λοιπόν κρατούσε αναλλοίωτα τα χαρακτηριστικά που τον έκαναν Αργεντινό, το mate, την προφορά στην ομιλία, τους δεσμούς με το Ροσάριο, τον ένιωθαν ολοένα και περισσότερο δικό τους παιδί.
Κι αυτό το παιδί που δεν ξέχασε ποτέ από πού προέρχεται, την περασμένη Κυριακή κατάφερε επιτέλους να σηκώσει το Ζιλ Ριμέ στο Μουντιάλ του Κατάρ, να βγάλει στους δρόμους τέσσερα εκατομμύρια ανθρώπους στο Μπουένος Άιρες. Ανθρώπους που φώναζαν το όνομά του, σε μια από τις μεγαλύτερες συλλογικές εμπειρίες στην ιστορία της χώρας.
Την ίδια μέρα, την Τρίτη 19 Δεκεμβρίου, ταξίδεψε από την πρωτεύουσα στο Ροσάριο, τη γενέτειρά του, όπως κάνει κάθε χρόνο. Μετά από μερικές ημέρες στο σπίτι του, έστειλε ένα ηχογραφημένο μήνυμα στον Άντι Κούσνετσοφ έναν ραδιοφωνικό παραγωγό και στον Ερνάν Κασιάρι, έναν διακεκριμένο Αργεντινό συγγραφέα. Είπε και στους δύο άνδρες ότι ο ίδιος και η σύζυγός του, Αντονέλα Ροκούτσο, έκλαψαν μαζί αφού άκουσαν μια εννιάλεπτη αφήγηση, ένα κείμενο που ο Κασιάρι έγραψε και ύστερα διάβασε στην εκπομπή του Κούσνετσοφ. Ένα κείμενο για μια... βαλίτσα.
Ο συγγραφέας πέρασε 15 χρόνια της ζωής του στην Ισπανία. Εκεί, έγινε μάρτυρας της μακράς διαδρομής που μετέτρεψε τον Μέσι από έναν νεαρό Αργεντινό παίκτη που έβαζε γκολ στις χαμηλότερες κατηγορίες της Μπάρτσα, σε αυτόν τον "απλό άνθρωπο" που έφτασε "στην κορυφή του κόσμου".
«Υπήρχαν δύο είδη μεταναστών: εκείνοι που τακτοποιούν τις βαλίτσες τους, (βάζοντας τα ρούχα) στην ντουλάπα μόλις φτάσουν στην Ισπανία... και εκείνοι, σαν εμάς, που τις κρατούν έξω!» Ο Κασιάρι γελάει, υπενθυμίζοντας ότι ποτέ δεν υιοθέτησε την ισπανική αργκό, χρησιμοποιώντας πάντα αργεντινικές εκφράσεις.
«Όλοι μας απολαύσαμε να βλέπουμε τον Μέσι να επιστρέφει σπίτι του με το Παγκόσμιο Κύπελλο στη βαλίτσα του.. αυτή η επική ιστορία δεν θα είχε συμβεί ποτέ αν ο Λιονέλ είχε κρατήσει τη βαλίτσα του κρυμμένη στη ντουλάπα. Ποτέ δεν εγκαταστάθηκε στην Ισπανία... ποτέ δεν έχασε την προφορά του ή ξέχασε τη θέση του στον κόσμο», έγραψε ο συγγραφέας.
Η συγκινητική ιστορία του ξεριζωμού βρήκε σύμφωνο τον Μέσι, ο οποίος άκουσε την ιστορία του Κασιάρι χάρη στη σύζυγο και παιδική του αγάπη, Αντονέλα. Στη συνέχεια αποφάσισε να στείλει ένα ηχογραφημένο μήνυμα μέσω του του οικοδεσπότη της εκπομπής:
«Ήθελα να σας στείλω αυτό το ηχητικό γιατί ήμουν εδώ [στο Ροσάριο] με την Αντονέλα... πίναμε mate, άρχισα να βλέπω λίγο Tik Tok», γέλασε ο Μέσι. Είπε ότι χάρηκε που άκουσε ότι ο Κούζνετσοφ είναι καλά, καθώς ο δημοσιογράφος είχε πρόσφατα αναρρώσει από ένα πρόβλημα υγείας. Στη συνέχεια, μίλησε για το κείμενο του Κασιάρι:
«Αυτό που έγραψε ο Ερνάν, αυτό που αφηγήθηκε... αρχίσαμε και οι δύο να κλαίμε, γιατί όλα όσα είπε ήταν αλήθεια. Τέλος πάντων, ήθελα να στείλω έναν χαιρετισμό και στους δύο σας. Σας παρακαλώ να τον ευχαριστήσετε (τον Κασιάρι) και να του πείτε ότι το ακούσαμε, συγκινηθήκαμε, μας έκανε να κλάψουμε. Θέλω να το ξέρει. Σας στέλνω μια μεγάλη αγκαλιά σε όλους σας. Ευχαριστώ και πάλι», είπε ο Μέσι, πριν υπογράψει.
Όλοι στον ραδιοφωνικό σταθμό - και πιθανότατα μεταξύ των ακροατών - έπρεπε να σκουπίσουν τα δάκρυά τους, συμπεριλαμβανομένου του Casciari. «Το μήνυμα του Λιονέλ σήμερα το πρωί ήταν τεράστιο, λέγοντας ότι έκλαψε με τη γυναίκα του ακούγοντας την ιστορία. Αν, όταν ήμουν παιδί, μου έδιναν μια επιλογή: το Νόμπελ Λογοτεχνίας και το βραβείο Θερβάντες ή να συγκινήσω τη Μέσι με την ιστορία μου, θα επέλεγα αυτό που συνέβη σήμερα».
Ακούστε εδώ το ηχητικό του pulga:
Τα πρωινά του Σαββάτου του 2003, το TV3 της Καταλονίας μετέδιδε ζωντανά τους αγώνες των ομάδων νέων της Μπάρτσα. Και στις κουβέντες των Αργεντινών μεταναστών, δύο ερωτήσεις γίνονταν συχνά: πώς φτιάχνεται το dulce de leche βράζοντας κονσέρβες με συμπυκνωμένο γάλα και τι ώρα έπαιζε το δεκαπεντάχρονο αγόρι από το Ροσάριο που έβαζε γκολ σε κάθε παιχνίδι. Τη σεζόν 2003-2004, ο Λιονέλ Μέσι έπαιξε σε τριάντα επτά αγώνες και πέτυχε τριάντα πέντε γκολ: η πρωινή τηλεθέαση στην καταλανική τηλεόραση τα Σάββατα ήταν υψηλότερη από τη βραδινή. Ο κόσμος μιλούσε ήδη για τον aquest nen (αυτό το παιδί) στα κομμωτήρια, στα μπαρ και στις κερκίδες του Camp Nou.
Ο μόνος που δεν μιλούσε ήταν ο ίδιος: στις συνεντεύξεις μετά τον αγώνα, ο έφηβος απαντούσε σε όλες τις ερωτήσεις με ένα ναι, ένα όχι ή ένα ευχαριστώ και μετά κοίταζε κάτω. Εμείς οι Αργεντινοί μετανάστες θα προτιμούσαμε έναν φλύαρο τύπο, αλλά εδώ ήταν ένα καλό πράγμα: όταν συνέθετε μια πρόταση, κατάπινε τα s και έλεγε: ful αντί για falta. Ανακαλύψαμε, με μεγάλη ανακούφιση, ότι ήταν ένας από εμάς, ένας από εκείνους που δεν είχαν ξεπακετάρει τη βαλίτσα. Υπήρχαν δύο είδη μεταναστών: εκείνοι που κρατούσαν τη βαλίτσα στη ντουλάπα μόλις φτάνουν στην Ισπανία, λένε vale (εντάξει στα ισπανικά) και tío (τύπος, παιδί στα ισπανικά). Και όσοι από εμάς είχαν αφήσει απακετάριστη τη βαλίτσα, κρατούσαμε τις παραδόσεις, όπως το mate ή το yeísmo. Ο χρόνος άρχισε να περνάει. Ο Μέσι έγινε το αδιαμφισβήτητο 10άρι της Μπάρτσα.
Ήρθαν τα πρωταθλήματα, τα Copa del Rey και το Champions League. Και τόσο αυτός όσο και εμείς, οι μετανάστες, ξέραμε ότι η προφορά ήταν το πιο δύσκολο πράγμα που μπορούσαμε να κρατήσουμε. Ήταν δύσκολο για όλους μας να συνεχίσουμε να λέμε gambeta (ντρίμπλα) αντί για regate, αλλά την ίδια στιγμή, ξέραμε ότι ήταν η τελευταία μας τάφρος. Και ο Μέσι ήταν ο ηγέτης μας σε αυτή τη μάχη.
Το παιδί που δεν μιλούσε κράτησε ζωντανό τον τρόπο που μιλούσαμε. Έτσι, ξαφνικά, όχι μόνο απολαμβάναμε τον καλύτερο παίκτη που είχαμε δει ποτέ, αλλά και τον παρακολουθούσαμε για να βεβαιωθούμε ότι δεν θα του ξεφύγει κάποια ισπανική αργκό στις συνεντεύξεις. Εκτός από τα γκολ του, πανηγυρίζαμε ότι, στα αποδυτήρια, είχε πάντα τον τερματοφύλακα και τον σύντροφό του. Ξαφνικά έγινε ο πιο διάσημος άνθρωπος στη Βαρκελώνη, αλλά, όπως κι εμείς, δεν έπαψε ποτέ να είναι ένας Αργεντινός σε μια άλλη χώρα.
Η σημαία της Αργεντινής στους πανηγυρισμούς κάθε ευρωπαϊκού κυπέλλου. Η στάση του όταν πήγε στους Ολυμπιακούς Αγώνες για να κερδίσει το χρυσό για την Αργεντινή χωρίς την άδεια του συλλόγου του. Τα Χριστούγεννα που περνούσε πάντα στο Ροσάριο, παρόλο που έπρεπε να παίξει τον Ιανουάριο στο Καμπ Νου. Ό,τι έκανε ήταν ένα κλείσιμο του ματιού για εμάς, για όσους από εμάς, το 2000, είχαμε φτάσει μαζί του στη Βαρκελώνη.
Είναι δύσκολο να εξηγήσει κανείς πόσο πολύ έκανε τη ζωή μας πιο ευτυχισμένη για όσους από εμάς ζούσαμε μακριά από την πατρίδα μας. Πόσο μας έβγαλε από την πλήξη μιας μονότονης κοινωνίας και μας έδωσε μια αίσθηση σκοπού. Πώς μας βοήθησε να μη χάσουμε τον προσανατολισμό μας.
Ο Μέσι μας έκανε ευτυχισμένους με έναν τόσο γαλήνιο και φυσικό τρόπο, και τόσο δικό μας, που όταν άρχισαν να καταφθάνουν οι προσβολές από την Αργεντινή, δεν μπορούσαμε να το καταλάβουμε. "Το μόνο που σε νοιάζει είναι τα χρήματα. Μείνε εκεί. Δεν αισθάνεσαι τη φανέλα. Είσαι Γαλικιανός, όχι Αργεντινός. Αν ποτέ παραιτηθείς, ξανασκέψου το. Μισθοφόρος"
Έζησα δεκαπέντε χρόνια μακριά από την Αργεντινή και δεν μπορώ να σκεφτώ πιο φρικτό εφιάλτη από το να ακούς φωνές περιφρόνησης από τον τόπο που αγαπάς περισσότερο στον κόσμο. Ούτε πιο αβάσταχτο πόνο από το να ακούς, με τη φωνή του γιου σου, τη φράση που άκουσε ο Μέσι από τον γιο του Τιάγκο: "Μπαμπά, γιατί σε σκοτώνουν στην Αργεντινή;" Μου κόβεται η ανάσα όταν σκέφτομαι αυτή τη φράση από ένα παιδί προς έναν πατέρα.
Και ξέρω ότι ένας συνηθισμένος άνθρωπος θα κατέληγε να κατακλύζεται από δυσαρέσκεια. Γι' αυτό και η παραίτηση του Μέσι το 2016 από την εθνική ομάδα της Αργεντινής ήταν σχεδόν μια ανακούφιση για εμάς τους μετανάστες. Δεν μπορούσαμε να τον βλέπουμε να υποφέρει έτσι, γιατί ξέραμε πόσο αγαπούσε τη χώρα του και τις προσπάθειες που κατέβαλε για να μη σπάσει ο ομφάλιος λώρος.
Όταν παραιτήθηκε, ήταν σαν να αποφάσισε ξαφνικά ο Μέσι να βγάλει για λίγο τα χέρια του από τη φωτιά. Όχι μόνο τα δικά του. Κάηκαμε και εμείς από αυτές τις επικρίσεις. Εκεί συνέβη, νομίζω, το πιο ασυνήθιστο γεγονός στο πρόσφατο ποδόσφαιρο: το απόγευμα του 2016, όταν ο Λιονέλ κουράστηκε από τις προσβολές και αποφάσισε να παραιτηθεί, ένα δεκαπεντάχρονο αγόρι του έγραψε στο Facebook μια επιστολή που τελείωνε ως εξής "Σκέψου να μείνεις. Αλλά μείνε για να διασκεδάσεις, κάτι που θέλουν να σου πάρουν αυτοί οι άνθρωποι". Επτά χρόνια αργότερα, ο Έντσο Φερνάντες, ο συγγραφέας αυτής της επιστολής, αποδείχθηκε ο παίκτης-αποκάλυψη του Λιονέλ Μέσι στο Παγκόσμιο Κύπελλο.
Ο Μέσι επέστρεψε στην Εθνική ομάδα (το είπε ο ίδιος) για να μην πιστέψουν τα παιδιά που του έστελναν γράμματα ότι η παραίτηση στη ζωή είναι επιλογή. Και όταν επέστρεψε, κέρδισε όλα όσα του έλειπαν και έκλεισε τα στόματα των επικριτών του. Αν και κάποιοι τον βρήκαν "για πρώτη φορά χυδαίο" μπροστά σε ένα μικρόφωνο. Ήταν τότε που είπε: Qué mirá', bobo, andá payá. (Τι θες ανόητε, πήγαινε, τράβα).
Για εμάς, αυτούς που παρακολουθούσαμε την προφορά του επί δεκαπέντε χρόνια, ήταν μια τέλεια φράση, γιατί κατάπιε όλα τα s και το yeísmo του είναι ακόμα ανέγγιχτο. Είμαστε στην ευχάριστη θέση να επιβεβαιώσουμε ότι εξακολουθεί να είναι ο ίδιος που μας βοήθησε να είμαστε ευτυχισμένοι όταν ήμασταν μακριά.
Τώρα κάποιοι από εμάς τους μετανάστες επέστρεψαν- άλλοι έμειναν. Και όλοι μας απολαύσαμε να βλέπουμε τον Μέσι να επιστρέφει στην πατρίδα του με το Παγκόσμιο Κύπελλο στην ξεσκέπαστη βαλίτσα του.
Αυτή η επική ιστορία δεν θα είχε συμβεί ποτέ αν ο δεκαπεντάχρονος Λιονέλ είχε κρύψει τη βαλίτσα του στη ντουλάπα. Αν ως παιδί είχε παραδοθεί στη vale και τη hostia, tío. Αλλά ποτέ δεν ξέχασε την προφορά του ή τη θέση του στον κόσμο. Γι' αυτό όλη η Ανθρωπότητα επιθυμούσε τόσο έντονα να θριαμβεύσει ο Λιονέλ. Κανείς δεν είχε δει ποτέ, στην κορυφή του κόσμου, έναν απλό άνθρωπο.
Και χθες, όπως κάθε χρόνο, ο Μέσι επέστρεψε από την Ευρώπη για να περάσει τα Χριστούγεννα με την οικογένειά του στο Ροσάριο, για να χαιρετήσει τους γείτονές του. Οι παραδόσεις του δεν αλλάζουν.
Το μόνο που αλλάζει είναι αυτό που μας έφερε στη βαλίτσα του».
Το κείμενο του Κασιάρι
*Ο όρος yeísmo προέρχεται από ένα από τα ισπανικά ονόματα για το γράμμα ⟨y⟩. Τα γράμματα ⟨ll⟩ και ⟨y⟩ αντιπροσωπεύουν τον ίδιο ήχο κατά την ακρόαση όταν υπάρχει το yeísmo.
